Yeni Doğum Yapan Anneler Buraya: Lohusalığa Aromaterapi Rehberliği
Doğum tarifsiz bir süreç olsa da doğumdan sonra anneler oldukça yorgun hissederler ve bu
durum bebek bakımı ve emzirmeye bağlı artabilir. Bununla beraber kaygı, uykusuzluk ve ağrı
gibi bazı şikayetlere sahip olabilirler. Yeni doğum yapan annelerin %80’inde öznel tükenme
rapor edilmiştir. Öznel tükenme, fiziksel ve zihinsel aktivitelerde azalmış kapasite olarak
tanımlanan bir yorgunluk çeşididir. Doğum sonrası dönemde en sık yaşanan şikayet ise uyku
bozukluğu olarak kayda geçmiştir. Uyku bozukluğu ile yorgunluk doğrudan ilişkilidir. Bu
nedenle yeni doğum yapan annenin kaliteli bir uyku çekmesi için öncelikle yorgunluğuna
müdahale edilmesi gerekir. Tüm bunlar aslında anne için bir stres faktörüdür. Gevşeme ile
önemli ölçüde azaltılabilen anksiyete bozuklukları anne ve bebek için oldukça önemlidir.
Gevşeme ile emziren annelerin oksitosin salgılaması teşvik edilerek emzirme süreci
desteklenebilir. Doğum sonrası oldukça normal olan stresli ruh halini yönetebilen anneler
daha az emzirme zorluğu çekiyordu. Bebek bakımı dışında annenin kendi fiziksel ve ruhsal
sağlığı için de bu duruma rehberlik etmek oldukça kritiktir. Aromaterapi, uçucu yağların
merkezi sinir sistemini uyarmasıyla gevşemeyi desteklemesi ve pratik uygulama
yöntemleriyle bu durumun en etkili rehberlerindendir. Aromaterapinin tıpta farklı şikayetler
için kullanıldığı birçok kez bildirilmiştir. Kan basıncı, anksiyete, uyku kalitesi, demans, kas
ağrıları bunlardan bazılarıdır.
2017 yılında Japonya’da aromaterapinin yeni doğum yapan annelerde gevşeme ve
rahatlatma etkilerini test eden bir araştırma yayınlandı. Bu araştırmanın katılımcıları,
Tokyo’daki bir hastanede yeni doğum yapan (doğumdan sonraki 1 ila 7. gün) 29 anneydi.
Japonya’daki doğum bakım prosedürlerine göre normal doğum yapan anneler beş gün,
sezaryen doğum yapanlar ise sekiz gün hastanede kalıyordu. Katılımcılarda sezaryen oranı
yaklaşık %3o ‘du. Aromaterapi; çeşitli uçucu yağlardan elde edilen bir karışım ile avuç içi, el
ve ön kola masaj yoluyla uygulandı. Masaj ile kan ve lenf akışı teşvik ediliyordu ve her bir
seans 20 dakika sürüyordu. Katılımcılar, aromaterapi seansları ve uçucu yağlarla ilgili
memnuniyetleri ve beklentiler ile sonuçlarla ilgili çeşitli soruları yanıtladılar. Ayrıca gevşeme
ve süreç ile ilgili ölçeklere seans öncesi ve sonrası tabi tutuldular.
Toplanan tüm veriler analiz edildiğinde sonuç umut vericiydi. Aromaterapi, yeni doğum
yapan annelerin yorgunluklarını azaltıp yoğun gevşeme sağlamada oldukça başarılıydı.
Kullanılan uçucu yağlardan ağaç kavunu ile portakal esansiyel yağı yüksek etki gücüyle öne
çıktı. Hazırlanan aromaterapi seanslarının içerikleri tamamen annenin ihtiyaçlarını
karşılamaya yönelik tasarlanmıştı. Bu nedenle süreç değerlendirme anketleri hem normal
hem de sezaryen doğum yapan anneler tarafından yüksek memnuniyet ile sonuçlandı.
Doğumdan hemen sonra başlayan mutluluk verici olduğu kadar yorucu olan dönemde,
anneler bu yorgunluğu yönetmek ve gevşemek için bakıma ihtiyaç duyabilirler. Hemşirelerin,
mevcut hasta bakımı ile aromaterapiyi entegre etmesi; hem annenin rahatlamasını sağlamak
hem de çocuk bakımı için motivasyonunu arttırmak için oldukça önemlidir. Aromaterapi,
rahatlama ve çeşitli semptomları azaltmasıyla hasta bakımının avantajlı bir tamamlayıcısıdır.
KAYNAK
The Effect of Aromatherapy Treatment on Fatigue and Relaxation for Mothers during the
Early Puerperal Period in Japan: A Pilot Study- International Journal of Community Based
Nursing, 2017
