Kanser Tedavisinin Yardımcısı: Aromaterapi
Günümüz dünyasının en önemli sağlık sorunlarından biri şüphesiz kanser ve türevleridir.
2018 yılının istatistiklerine göre sadece Amerika’da 1.762.450 yeni kanser vakası kayda geçti.
Kanser çeşitlerden en yaygını meme kanseri en ölümcülü ise akciğer kanseri olarak biliniyor.
Fakat hangisiyle mücadele ediyor olsun kanser hastaları yaşam kalitelerini aşağı çekecek
çeşitli fiziksel komplikasyonlarla yüz yüze geliyor. Saç dökülmesi, bulantı, kusma, ağrı,
yorgunluk, iştahsızlık ve depresyon, anksiyete gibi çeşitli psikolojik komplikasyonlar
bunlardan bazıları. Tedavi için farklı terapilerin kullanımına rağmen hastaların bu süreci en az
komplikasyon ve hasarla atlatmaları hem kendi sağlıkları hem de tedavinin verimi açısından
büyük önem taşıyor. Bunun için kanser hastalarının mevcut tedavilerine yardımcı ve
tamamlayıcı tedaviler öneriliyor.
Aromaterapi, çeşitli komplikasyonların tedavisinde kullanımı gittikçe yaygınlaşan bir
tamamlayıcı tıp yöntemi olarak karşımıza çıkıyor. Aromaterapi, topikal veya inhalasyon yol ile
uygulanabiliyor. İnhalasyon yönteminde, aromatik bitkilerden elde edilen uçucu yağlar,
difüzör gibi bir aracıyla havaya yayılır. Daha sonra koku reseptörleri aromatik öz tarafından
uyarılır ve burun zarından emilerek sinir uyarıları üretir. Bu dürtü sinir sisteminden geçerek
beynin limbik sistemine ulaşır böylece fizyolojik etkilerini gösterir. Topikal kullanımda ise
masaj aracılığıyla aromatik yağlar 10 ila 40 dakika içinde cilt bariyeri tarafından emilerek
fizyolojik etkilerini gösteriyor.
Farklı çalışmalar, kanser hastalarının inhalasyon ve masaj aromaterapisinin yorgunluk,
depresyon, ağrı, uyku bozuklukları, stres, anksiyete, bulantı ve kusma komplikasyonlarını
iyileştirmek ve yaşam kalitelerini artırmak için kullanıldığını göstermiştir. Bu çalışmalardan
1995 ve 2019 yıllları arasında 13 ülkede toplam 3239 kanser hastası üzerinden yapılan 43
araştırma sistematik olarak incelenerek aromaterapinin kanser hastalarının
komplikasyonlarını gidermedeki etkisi belirlenmeye çalışıldı. Tüm bu hastaların en yaygın
şikayetleri kaygı, ağrı ve yaşam kalitesiydi. Aromaterapi yöntemlerinden ise en çok
aromoterapi masajı kullanıldı. En çok tercih edilen uçucu yağ ise lavantaydı.
Sonuçlar, aromaterapinin yukarıda sayılanlar başta olmak üzere birçok semptomun
hafifletilmesi, iyileştirilmesi ve giderilmesinde etkili olduğu belirlendi. Bulguların analizlerinin
özeti aromaterapinin kanser hastalarının ortak komplikasyonlarını iyileştirdiğini gösteriyordu.
Bireysel kullanım dışında kemoterapi gibi uzun ve sancılı tedavileri alan hastaların
yararlanabileceği büyük koku yayıcılar gibi uygun yapılar ile veya birden çok difüzör ile
hastaların aromaların rahatlatıcı etkilerinden almaları sağlanabilir. Yararlı ve düşük maliyetli
tamamlayıcı bir tedavi olan aromaterapiden maksimum verimin alınması için hemşirelerin ve
hastaların aromaterapinin kullanımı ve önemi hakkında periyodik eğitimleri tedavilerinin bir
parçası haline getirilebilir. Böylece hastalara mevcut tedavilerini destekleyecek etkileri
defalarca kanıtlanmış alternatif, hızlı ve ulaşılabilir bir terapi sağlanabilir.
KAYNAK
Effect of aromatherapy on cancer complications: A systematic review
-Complementary Medicine in Therapies, 2019
