Klinik Aromaterapi
Hastanelerde yatan hastaların semptomlarını değerlendirip yönetmek hemşirelerin en önemli sorumluluklarından biridir. Bu semptomların başında ağrı, mide problemleri ve anksiyete geliyor. Özellikle bazı ilaçlara veya tedavilere bağlı yaşanan PONV (ameliyat sonrası bulantı), her yıl milyonlarca kişinin yaşadığı bir problemdir. Anksiyete ise yatarak tedavi gören farklı hasta gruplarının çoğunda yaygın görülür. Ağrı, PONV ve anksiyetenin önlenmesi amacıyla uzun zamandır kullanılan farmakolojik yöntemler, hem olumsuz yan etkiler içerir hem de çoğu zaman ilaç kullanımı ve hastanede yatış gerektirir. Ayrıca bu ilaçların içerisinde bulunan bir madde olan ‘’opioid’’ nedeniyle ‘’opioid bağımlılığı’’ adı verilen kavram giderek büyüyen bir problemdir. Kimi zaman farmakolojik tedaviye rağmen hastalar ağrı çekmeye devam ediyor. Sağlık Hizmetleri Kuruluşlarının Akreditasyonu Ortak Komisyonu (JCAHO), 2015’ten beri standart ağrı bakımına ek olarak farmakolojik olmayan stratejilerle desteklenmesini vurguluyor. Bu yöntemlerden aromaterapinin kullanımı, etkileriyle umut verici bir destekleyici olduğunu gösteriyor. Klinik aromaterapi, klinik ortamda aromatik bitkilerden elde edilen uçucu yağların kontrollü olarak kullanılmasıdır. Böylece hastaların hastanede bulundukları süre boyunca genel refahlarını destekler ve var olan semptomların iyileştirmesine doğal bir yoldan destek olur. Amerika’da kâr amacı gütmeyen bir sağlık kuruluşu olan Allina Health, bünyesindeki hemşireler için bir aromaterapi programı oluşturarak aromaterapiyi bütünsel hemşirelik bakımının bir parçası haline getirdi. Aynı zamanda hastane ortamında yatarak tedavi gören hastalara çok sayıda hemşire aromaterapi uyguladığında bunun ağrı, PONV ve anksiyete gibi semptomları üzerindeki etkilerini araştırmaya başladılar. Çalışmanın katılımcıları Allina Health’ bağlı hastane ve kliniklerde yatarak tedavi gören 18 yaşın üstündeki hastalardan oluşuyordu. Aromaterapide zencefil, lavanta, mandalina ve tatlı mercanköşk uçucu yağları ve bunların çeşitli kombinasyonları kullanıldı. Hem inhalasyon (soluma) hem de topikal (masaj) uygulamalarını içeren geniş çaplı bir çalışma gerçekleştirildi. Katılımcıların aldığı seans sayısı hastanede yatış sürelerine göre değişkenlik gösterdi.Araştırmanın sonuçları aromaterapinin farmakolojik yöntemlere ek olarak kullanıldığında birçok semptomu iyileştirmede oldukça etkili bir tedavi olduğunu gösterdi. Aromaterapi aldıktan sonra hastaların ağrı, bulantı ve kaygı skorlarında istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş gözlemlendi. Aromaterapinin hem ağrı yönetiminde hem ameliyat sonrası bulantıda hem de anksiyete semptomları üzerindeki etkinliğini kanıtlayan bu çalışma hemşirelik bakımı için etkili bir yardımcıydı. Özetle terapötik bir modalite olan aromaterapi, bütünsel hemşireliğin bir parçası olarak farklı hasta demografilerinde etkinlik gösterebilen çok yönlü ve geniş bir şifa sağlıyordu.
KAYNAK
The effectiveness of nurse-delivered aromatherapy in an acute care setting, Complementary
therapies in Medicine, 2016
