Pandemide Aromaterapinin Rolü
2019’dan beri en büyük küresel problemlerimizin başında Covid-19 geliyor. Covid-19 tehdidi ve pandemi, tüm dünyada insanları mental ve fiziksel birçok zorlukla karşı karşıya bırakıyor. Maalesef piyasada koronavirüs ve komplikasyonlarına karşı kanıtlanmış etkinliği olan az sayıda ilaç bulunuyor. Çeşitli aşı çalışmaları devam etse de tüm nüfusun aşılanması zaman alacağından bir süre daha bu virüsle mücadelemiz sürecek. Vücudumuz için bu sürecin baş kahramanı tartışmasız bağışıklık sistemimizdir. Bağışıklık sistemi yalnızca zararlı patojenlerle savaşan değil sağlıklı bir vücudu korumak için de işleyen kompleks bir sistemdir. Mental ve fiziksel çeşitli rahatsızlıklar bu sistemin etkilerini kısıtlayabilir. Bunu ortadan kaldırmak ve bağışıklık sistemini desteklemek için uzun yıllardır antienflamatuar (iltihap önleyici) , immünomodülatör (bağışıklık güçlendirici), bronkodilatör (bronşları genişletip oksijen alımını arttıran ilaç grubu) ve antiviral (virüs kaynaklı enfeksiyon önleyici) etkileri bilinen esansiyel yağlardan faydalanmak iyi bir çözüm olabilir.
Tablo 1: Bazı yararlı hava temizleyici yağlar
Tablo 2: Bağışıklık güçlendiren veya bulaşıcı organizmalarla doğrudan savaşabilen bazı uçucu yağlar
Uçucu yağların tedavi listesi uzundur fakat kullanılan dozaj, uygulama yöntemi ve yağın bileşenlerinden kaynaklı farklılıklar etki alanında ve hızında çeşitlilik doğurabilir. Bazı yağlar bütüncül etkilere sahipken bazıları daha özelleşmiş alanlara ve durumlara hitap eder. IFA (International Federation of Aromatherapists), enfeksiyon için kullanılacak esansiyel yağlardan en yüksek faydayı sağlayabilmek için bütüncül ve fizyolojik etkileri olanların seçilmesini tavsiye ediyor. Burada değinilen amaç, koronavirüsü iyileştirmek değil koronavirüsten korunmak ve semptomları azaltmaktır. Bazı nitelikleri taşıyan uçucu yağlar vücudu bulaşıcı organizmalara karşı uygun olmayan bir ortama çevirerek dolaylı olarak Covid-19’a karşı korur. Ayrıca halihazırda enfeksiyonlu bireylerde semptomları hafifleterek iyileşme sürecine katkıda bulunur. Örneğin solunum kapasitesini arttıran, balgam söktürücü ve sterilazyon özelliği olan nane, okaliptüs, çam iğnesi, ardıç meyvesi gibi yağlar virüs tedavisinin solunum ayağında yüksek potansiyelde destek sağlar.
Uçucu yağların bir diğer heyecan verici özelliği, patojenlerin aromatik moleküllerden olumsuz etkilenmesidir. Virüslerin tek seferde yalnızca tek bir aromatik moleküle direndiği gözlemlenmiştir. Bu da bir dizi uçucu yağa karşı virüs yapılarının direnemediğinin göstergesidir. Ayrıca bununla kalmayıp virüslerin üreme/çoğalma döngüsüne de olumsuz etkileri vardır. Ne de olsa bitkiler çevredeki sayısız mikroorganizmaya karşı uçucu yağ salgılıyorlar!
Sağlıklı bir zihin ve psikoloji bağışıklık sistemi ile doğrudan ilgilidir çünkü stres hormonunun artışı veya herhangi bir duygusal bozukluk bağışıklık sisteminin patojenleri tespit etme etkinliğinde olumsuz etkiye neden olur. Bu yüzden düzenli olarak canlandırıcı veya gevşetici özellikli uçucu yağları solunum yoluyla bedeninize almak berrak bir ruh hali için oldukça faydalı olacaktır. Zihinsel ilgisizliğe karşı biberiye; kaygıya karşı lavanta; zihin ve duyular için kakule, fesleğen veya adaçayı tercih edilebilir.
2020 yılının Ağustos ayında ‘’Nature Public Health Emergency Collection’’ adlı bir dergide Covid-19 tedavisinde aromaterapinin etkilerinin incelendiği bir makale yayımlandı. Bazı virüslerde viral bir nükleokapsid bulunur. Nüklokapsid virüsün RNA ipliğinden oluşan genetik materyalini taşır. Çubuksu proteinler (dikenler) virüsün enfekte edeceği hücreye bağlanmalarını ve genetik materyalini bırakarak kendini eşlemesini yani üremesini sağlar. Virüslerin yapısında bir de zarf denilen ve nükleokapsidi çevreleyen viral membran bulunur. İşte bu makaleye göre uçucu yağlar sahip oldukları lipofilik yapıları nedeniyle viral membranlara kolayca girerek virüsün zarf yapısını bozuyor.
Resim 1: Koronavirüsün yapısı
Tüm bunlar göz önüne alındığında bitkilerin, bizler için hayatta kalmanın en zor olduğu dönemlerde de yardımımıza koştuğunu gösteriyor. Bitkilerin savunma mekanizmaları için salgıladığı uçucu yağları kendi bağışıklık sistemimiz için ödünç almak başta Covid-19 olmak üzere birçok enfeksiyona karşı korunmak için akıllıca olacaktır. Ayrıca aroma bitkilerinin Covid-19’un yapısını bozması çeşitli tedavilerin de önünü açmaktadır.
(Bu yazı, uçucu yağların Covid-19’u öldürdüğünü savunmuyor. Herhangi bir semptomunuz varsa bir doktora danışınız.)
Uçucu Yağlarımızı İncelemek İçin Tıklayın
KAYNAK
- Tablo 1 ve 2: ifaroma.org
- Resim 1: tubitak.gov.tr – Küresel Kabus
- International Federation of Aromatherapists, website
- COVID-19 and therapy with essential oils having antiviral, anti-inflammatory, and immunomodulatory properties- Nature Public Health Emergency Collection
